KEMİK NEDİR, NASIL OLUŞUR
Kemik, vücudu oluşturan dokular arasında en sert olanıdır Organizmada
gerçek anlamda destek görevi yapan dokudur Ayrıca organizmanın kalsiyum
depolarıdır Kalsiyum bakımından doymuş olduklarından serttir Sert
olmalarına rağmen kıkırdak dokusundan farkları damar içermeleridir Bu
doku yapısında çeşitli tipte hücreler (osteosit, osteoblast, osteoklast)
ve hücrelerarası madde (matrix) bulunmaktadır Kemiğin enine kesiti
incelendiğinde dış ve iç yüzeyleri bir zarla örtülüdür Bunlardan
dıştakine; periosteum, iç yüzeydekine; endosteum denir Bu zarlar
düzensiz sıkı bağ dokusundan yapılmışlardır Periosteumun hemen altında
dış halkasal sistem yer alır Endosteumun hemen üstünde ise iç halkasal
sistem bulunur
Kemik yaşayan ve gelişen bir yapıdır Yapısı, kollajen adı verilen ve
yumuşak bir çatı sağlayan bir protein ile bu çatıya güç veren ve
sağlamlaştıran bir mineral olan kalsiyum fosfattan oluşmaktadır Bu
kombinasyon kemiği güçlendirirken üzerine uygulanan kuvvetlere karşı da
esnek hale getirir Vücudun kalsiyumunun %99'undan fazlası kemiklerde ve
dişlerde yer almaktadır %1'i de kanda bulunur Yaşam boyunca eski
kemikler yıkıma uğrar (rezorpsiyon) ve iskelete yeni kemik eklenir
(formasyon)Çocukluk ve ergenlik çağlarında yeni kemik oluşumu kemik
rezorpsiyonundan daha hızlıdır Bunun sonucunda kemikler daha büyür,
ağırlaşır ve yoğunluğu artar 30 yaş civarında pik kemik kütlesine
(maksimum kemik yoğunluğu ve gücü) ulaşılana kadar, kemik yapımı, kemik
yıkımından daha hızlıdır 30 yaşından sonra yavaş yavaş kemik yıkımı
kemik oluşumunu geçer
Kemikler canlı kemik hücrelerinden ve cansız ara maddeden oluşurKemik
hücrelerine "osteosit"denirOsteositler çok sayıda sitoplazmik uzantıya
sahiptirKemik doku ara maddesine "osein"denirOsein,protein(hücreler
tarafından salgılanır)ve inorganik tuzlardan(kalsiyum fosfat,kalsiyum
karbonat,kalsiyum florür gibi) oluşur
Kemik dokuda hücrelerin irtibatını sağlayan havers ve volkman kanalları vardır
Kemikler bebeklerde kıkırdak halindedirBu özellik bebekte esnekliği ve
direnci arttırırKıkırdak bir müddet sonra kemikleşirKemiklerimiz
kıkırdak ve bağ dokudan gelişirÖrneğin bebeklerin kafatasındaki yumuşak
kısım olan bıngıldak bağ dokudan oluşurDaha sonra bağ doku kemikleşip
sertleşirVücudumuzdaki kol ve bacaklarımız gibi kemiklerimiz ise
kıkırdağın kemikleşmesiyle olurKemik doku yapı bakımından iki kısma
ayrılırBunlar;sert kemik(sıkı kemik)ve süngerimsi kemiktir
SERT KEMİK
Sert bir yapıya sahiptirKemik doku içinde boşluklar
yoktur(gözeneksizdir)Sert kemikteki havers kanalları kan damarı ve
sinirlerin girmesini sağlarSert kemiğin ortasında sarı ilik bulunur
SÜNGERİMSİ KEMİK
Gözenekli bir yapıdadırİçinde düzensiz boşluklar vardırBu boşlukların
içini kırmızı kemik iliği doldururSüngerimsi kemik yumuşak bir yapıya
sahiptirKemiklerimiz sürekli kendilerini yenilerlerYani kemik doku bir
taraftan yapılır bir taraftan da yıkılırGenç evrede yapım yıkımdan
fazla,orta yaşta yapım ve yıkım eşit,ileri yaşlarda ise yıkım yapımdan
fazladırBundan dolayı yaşlı insanların kemikleri kolay kırılırAyrıca
yaşlanınca boyda da bir kısalma olur
Kemiklerin dışında "periost"denilen kemik zarı bulunurKemik zarı,kemiğin
enine kalınlaşmasını,kırılan kemiğin onarımını ve kemiğin beslenmesini
sağlarİskeletimizi oluşturan kemikler şekillerine göre;uzun kemik,kısa
kemik ve yassı kemik olmak üzere üç çeşittir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder